[NL] Duiken in de douanewetgeving

Duiken in de douanewetgeving: Hoe lang moet je wachten op een uitspraak op bezwaar? 

Het Gerecht heeft een belangrijke uitspraak[1] gedaan met betrekking tot de vervolgstappen die genomen kunnen worden indien er geen uitspraak wordt ontvangen op een bezwaarschrift die is ingediend bij de Departamento di Aduana (hierna: Douane). 

Het komt voor dat je bijvoorbeeld door het toepassen van een incorrecte tarief of berekening van de invoerrechten bezwaar moet indienen tegen jouw aangifte ten invoer. Indien het bezwaar is ingediend is de volgende stap, in het geval dat het bezwaarschrift wordt afgewezen, het indienen van beroep bij het Gerecht. Echter voor dat je die stap kunt maken dient de Inspecteur der invoerrechten en accijnzen (hierna: de Inspecteur) uitspraak te doen op het door jouw ingediende bezwaarschrift. Dit kan soms wel even duren. Dat roept de vraag op, moet ik gewoon afwachten of kan ik er nog iets aan doen? 

Dit artikel analyseert de uitspraak van het Gerecht en de gevolgen daarvan, waarbij de nadruk ligt op het ontbreken van een beroepsmogelijkheid tegen het niet-tijdig doen van uitspraak door de Inspecteur op een bezwaarschrift conform de Landsverordening in- uit- en doorvoer (hierna: LIUD).  

In de LIUD[2] is bepaald dat een aangever die bezwaar heeft tegen de berekening van invoerrechten, een bezwaarschrift kan indienen binnen één maand na de dagtekening van de aangifte. Er is echter geen termijn gesteld waarbinnen de Inspecteur op dit bezwaarschrift moet beslissen. Nadat er uitspraak op bezwaar is gedaan, bepaalt [3] dat tegen de beslissing van de Inspecteur binnen één maand beroep kan worden ingesteld bij het Gerecht. De LIUD biedt dus geen expliciete mogelijkheid om beroep in te stellen tegen het niet-tijdig doen van een uitspraak, ook wel bekend als een fictieve weigering. 

Voor belastingen[4] waar de Algemene Landsverordening Belastingen (hierna: ALB) (invoerrechten en accijnzen niet daaronder begrepen) op van toepassing zijn, geldt dat de Inspecteur der belastingen binnen één jaar na ontvangst van het bezwaarschrift een beslissing moet nemen. Indien dit niet gebeurt, wordt dit beschouwd als een fictieve weigering, dan wel een niet-tijdige uitspraak.[5] Als de Inspecteur der belastingen niet binnen deze termijn kan beslissen, moet hij de belastingplichtige schriftelijk informeren over de reden van de vertraging. De termijn om een beslissing te nemen kan met maximaal één jaar worden verlengd door de Inspecteur der belastingen[6] Indien de Inspecteur der belastingen [7] beroep worden ingesteld bij het Gerecht binnen twee jaar na het verstrijken van de uitspraaktermijn.[8] 

In onderhavige zaak erkent het Gerecht dat er geen expliciete mogelijkheid is om beroep in te stellen tegen een fictieve weigering conform de LIUD. Derhalve dient het voor een behoorlijke rechtsbescherming mogelijk te zijn om in beroep te gaan tegen het niet-tijdig beslissen op een bezwaarschrift in Douanezaken. Het Gerecht oordeelt dat, omdat de kwestie betrekking heeft op belastingen, aansluiting moet worden gezocht bij de regels van de ALB en niet bij de Landsverordening Administratieve Rechtspraak (hierna: LAR). Door aansluiting te zoeken bij de ALB, kan een belastingplichtige beroep instellen tegen de fictieve weigering van de Inspecteur om te beslissen op een bezwaarschrift. 

Derhalve had de Inspecteur in de zaak welke is beslist door het Gerecht één jaar de tijd om op de bezwaren van belastingplichtige te beslissen. De door belastingplichtige ingediende beroepschriften waren in dit geval echter vóór het verstrijken van de één jaar periode ingediend. De beroepschriften werden daarom als prematuur beschouwd met als gevolg dat zij niet-ontvankelijk zijn verklaard. Belastingplichtige moest tenminste een jaar wachten voordat er beroep kon worden ingesteld. Dit was natuurlijk toch een vervelende uitkomst voor belastingplichtige. Hij had weliswaar gelijk gekregen dat er beroep bij de rechter openstond tegen het niet beslissen door de inspecteur, maar stond uiteindelijk toch met lege handen omdat hij te vroeg beroep had aangetekend. 

Conclusie
De uitspraak van het Gerecht benadrukt het belang van een behoorlijke rechtsbescherming voor belastingplichtigen in gevallen van het niet-tijdig doen van uitspraak in Douanezaken. Door aansluiting te zoeken bij de ALB, wordt een duidelijk kader geboden voor het instellen van beroep tegen het niet-tijdig beslissen op een bezwaarschrift in Douanezaken. 

Indien er geen uitspraak op bezwaar wordt ontvangen binnen één jaar na indienen van het bezwaarschrift, wordt dit gelijkgesteld aan een fictieve weigering van het bezwaarschrift. Hiertegen kan binnen twee jaar een beroepschrift worden ingediend bij het Gerecht. 

Naar mijn mening waarborgt dit een eerlijke en consistente behandeling van bezwaar en beroep in belastingzaken en biedt het de belastingplichtigen de rechtsbescherming waar zij recht op hebben. Verder moet worden opgemerkt dat beroepschriften die vóór de termijn van een jaar zijn ingediend, als prematuur kunnen worden aangemerkt conform de onderhavige zaak. 

Tot slot wijs ik erop dat de Arubaanse overheid al jaren aangeeft dat er gewerkt wordt aan een vervanger van de LIUD, genaamd de Algemene Landsverordening Douane en Accijnzen (‘ALDA’). Hopelijk zal het bovenstaande in de ALDA geregeld worden zodat de rechtsbescherming voor de belastingplichtige nog verder wordt verbeterd. Het is uiteraard een goede zaak dat de rechter deze leemte in de wet heeft gecorrigeerd maar nu is de wetgever aan zet om deze rechterlijke uitspraak in een duidelijke wet vast te leggen. 

 
[1] ECLI:NL:OGEAA:2022:170 - Uitspraak van Het Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba op 6 juli 2022 
[2] Artikel 128b, lid 1 van de Landsverordening in- uit- en doorvoer
[3] Artikel 128b, lid 3 van de Landsverordening in- uit- en doorvoer
[4] Artikel 2 van de Algemene landsverordening belastingen
[5] Artikel 18, lid 2 van de Algemene landsverordening belastingen
[6] Artikel 18, lid 3 van de Algemene landsverordening belastingen
[7] Artikel 19, lid 3 van de Algemene landsverordening belastingen
[8] Artikel 19, lid 3 van de Algemene landsverordening belastingen